Erişkin ve Onkoloji Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Komitesi bünyesinde görev yapan iki enfeksiyon kontrol hekimi ve biri Onkoloji Hastanesi’nde görev yapan toplam altı enfeksiyon kontrol hemşiresinin oluşturduğu enfeksiyon kontrol ekibi, Erişkin Hastanesi zemin katta bulunan Enfeksiyon Kontrol Ünitesi’nde çalışmalarını sürdürmektedir. Ekibin faaliyetleri hasta hizmeti ve eğitim olmak üzere iki kategoride toplanabilir.
A. HASTA HİZMETİ:
Enfeksiyon kontrol hemşireleri tarafından, sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonlara yönelik olarak, yoğun bakım üniteleri, organ ve doku nakil birimleri gibi özellikli bölümlere aktif, prospektif, hasta ve laboratuvar temelli sürveyans yapılır. Seçilmiş çeşitli cerrahi prosedürler ve Onkoloji Hastanesi’nde tüm kliniklerde santral venöz kateter ilişkili enfeksiyonlar prospektif sürveyans kapsamında izlenmektedir. Bunun yanı sıra tüm hastane geneline kan dolaşımı enfeksiyonları özelinde laboratuvar temelli sürveyans yapılır. Ayrıca sürveyans yapılan alanlar dışında izolasyon gereği olan tüm durumlarda ilgili birimlerle iletişime geçilir.
Başta Ameliyathane olmak üzere, her iki hastanenin tüm servisleri, Dezenfeksiyon-Sterilizasyon Ünitesi, çamaşırhane ve mutfak gibi alanlara periyodik ziyaret ve denetimler yapılmaktadır. Erişkin ve Onkoloji Hastaneleri’nde uygulanan temizlik ve dezenfeksiyon hizmetinin kalitesi Enfeksiyon Kontrol Komitesi tarafından hazırlanan talimatlara uygun şekilde Ev İdaresi ve Hemşirelik Hizmetleri Müdürlükleri tarafından yapılan çapraz denetimler ile değerlendirilir. Hastane içerisinde sürdürülen her tür yapım onarım ve inşaat çalışmasında risk değerlendirmesi yapılarak gerekli önlemlerin alınması sağlanır.
Erişkin ve Onkoloji Hastaneleri’nde hizmet veren birimlerde çok ilaca dirençli mikroorganizma kümelenmesi durumunda ilgili üniteye yapılan ziyaretler sıkılaştırılır, temizlik ve dezenfeksiyon sıklığı arttırılır. Çok ilaca dirençli bakteri enfeksiyonu kümelenmesi şüphesinde enfeksiyon kontrol ekibi tarafından tarama örnekleri alınır. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarı’nda bu örneklerden konvansiyonel kültür ve/veya PCR yöntemi kullanılarak asemptomatik taşıyıcılar erken dönemde belirlenir. Kültürde üretilen etkenlerin moleküler epidemiyolojisi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarı’nda “Arbitrarily primed polymerase chain reaction” (AP-PCR) veya “Pulsed-field gel electrophoresis” (PFGE) yöntemleri ile araştırılır. Gereği halinde çevre örnekleri veya kaynak olabilecek materyallerden örnekler alınıp kültür yapılması için Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarı’na gönderilir. Klinik sürveyansa ek olarak yapılan bu laboratuvar incelemeleri ile olası bulaş zincirinin mümkün olduğunca erken kırılması hedeflenmektedir.
Çok ilaca dirençli mikroorganizmalara yönelik olarak etken bazında değerlendirme yapılıp temas veya sıkı temas izolasyonu, bunun haricinde bulaş yoluna göre çeşitli etkenlere yönelik olarak da damlacık ve solunum izolasyonu uygulanır. Her izolasyon türü için ayrı kartlar hazırlanmış olup hastaların izlendiği oda kapılarının dışına asılır. Sıkı temas ve solunum izolasyonunda olan hastalar tek kişilik odalarda izlenir, aynı etkenle enfekte hastalar birlikte izole edilebilir. İzolasyon kartlarının yanı sıra kişisel koruyucu malzeme kullanımı ve el hijyenine yönelik olarak hazırlanan kart ve afişler hastanelerin tüm birimlerinde çeşitli alanlarda bulundurulmaktadır. Enfeksiyon kontrol hemşireleri ve hekimleri sürekli iletişim halinde olup haftanın en az üç günü rutin olarak toplanır. Enfeksiyon Kontrol Enfeksiyon Ekibi, Komite’nin diğer üyeleri ile birlikte yılda üç kez olağan olarak toplanmakta, bunun dışında olağan dışı durumlarda hastane yönetimi ve ilgili hastane birimleri ile ek değerlendirme toplantıları yapılır.
B. EĞİTİM:
1. Araştırma Görevlisi Eğitimi:
Burada verilen eğitimin amacı hekimlerin sağlık hizmeti sırasında ortaya çıkacak enfeksiyon risklerini ve bunların önlenmesi için alınması gereken önlemler konusunda güncel uygulamaları öğrenmesidir. Eğitim iki şekilde sağlanır:
a. Enfeksiyon Kontrol Komitesi Rotasyonu: Mezuniyet sonrası çekirdek eğitim müfredatı gereği Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nde rotasyon yapması gereken tıpta uzmanlık öğrencileri komitede bilfiil görevlendirilirler. Enfeksiyon Hastalıkları araştırma görevlileri 3 ay, Epidemiyoloji Yan Dal Uzmanlığı araştırma görevlileri 4 ay, Tıbbi Mikrobiyoloji araştırma görevlileri 2 ay ve Halk Sağlığı Anabilim Dalı araştırma görevlileri 1 ay süre ile Erişkin ve Onkoloji Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nde rotasyon yaparlar. Rotasyonları süresince enfeksiyon kontrol ekibi ile sürveyansa katılır ve sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonların önlenmesi konusunda eğitim alırlar. Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nin toplantılarına katılır ve salgın incelemesi gibi konularda aktif görev alırlar. Pratik eğitimler dışında Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış olan ‘Enfeksiyon Kontrol Uzaktan Eğitim Programını (EKUZEP)’ online olarak tamamlayıp sonunda uygulanan sınava katılırlar.
b. Araştırma Görevlilerinin Eğitimi: İç Hastalıkları Anabilim Dalı ve Yoğun Bakım Bilim Dalı araştırma görevlileri ve yan dal araştırma görevlilerine her yıl enfeksiyon kontrolü ve önleme konulu eğitim verilir. Bunun yanı sıra, Hacettepe Üniversitesi’nde göreve başlayan tüm araştırma ve yan dal araştırma görevlilerine de konu ile ilgili oryantasyon eğitimi yapılır.
2. Diğer Sağlık Personelinin Eğitimi:
a. Hastanemiz Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Sertifika Programı” çerçevesinde eğitim merkezi olarak göre yapmaktadır. Enfeksiyon Kontrol Hekimi olarak görev yapan öğretim üyelerimiz Türkiye'nin çeşitli üniversite, eğitim ve özel hastanelerinden bu programa katılan hemşirelerin eğitimine katkı vermektedir.
b. Enfeksiyon kontrol ekibi, hastane genelinde hemşirelere, temizlik personeli ve diğer personele sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonların önlenmesi ve kontrolü ile ilgili eğitim verir.
c. İşe yeni başlayan hemşirelere iki hafta içinde oryantasyon eğitimi yapılır. Bu eğitim, hizmet içi eğitim kapsamında yılda en az bir kez tekrarlanır. Diğer sağlık personeline de oryantasyon programı çerçevesinde eğitim verilerek ihtiyaç doğrultusunda değişen aralıklarla periyodik olarak tekrarlanır.
c. Bunun yanı sıra hemşirelik öğrencilerine ve talep doğrultusunda fizik tedavi ve diş hekimliği öğrencilerine de eğitim verilir.